>نقش دید و بازدید نوروزی بر سلامت روان

محمدرضا غفارزاده رزاقی رئیس گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت امور بهداشتی نقش دید و بازدیدهای نوروزی بر سلامت روان افراد را برشمرد وگفت: روابط بین فردی و برقراری ارتباط با دیگران اثر مستقیم بر سلامت روان دارد.
وی افزود: از آنجایی که انسان موجودی اجتماعی است، روابط بین فردی یکی از مهمترین مولفه های زندگی وی از بدو تولد تا هنگام مرگ می باشد. روابط بین فردی و برقراری ارتباط با دیگران اثر مستقیم بر سلامت روان دارد،
بهره وری شغلی و موفقیت را افزایش می دهد، تندرستی و سلامت جسمی به همراه می آورد، باعث مقابله موثر با استرس می شود، خودشکوفایی به همراه دارد و در نتیجه کیفیت زندگی انسان را افزایش می دهد.
مطالعات نشان داده است دید و بازدید با اقوام و خویشاوندان روی مغز تاثیرمی‌گذارد. تحقیق جدیدی نشان می‌دهد دیدار با اعضای خانواده و یا حتی تماشای عكس‌های آنها می‌تواند بخشی از مغز را كه بیانگر احساسات شما درباره فامیل، دوستان و حتی خودتان است، برانگیزد.
این اولین تحقیقی است كه فعالیت دو بخش مغز را مقایسه می کند كه یكی از این دو بخش مربوط به دیدن اعضای خانواده و فامیل و دیگری مربوط به ملاقات با دوستان و غریبه‌ها است. نتایج تحقیق همچنین می‌توانند توضیح دهند كه چرا هنگامی فردی شبیه به خودمان را می‌بینیم، فورا اعتمادمان نسبت به او جلب می‌شود.
 به اعتقاد "استیون پلاتك" كه به همراه "شلی كمپ" این مطالعه را انجام داده اند، ما دوست داریم کنار آدم‌هایی باشیم كه شبیه ما هستند و این امر به خاطر توانایی ذهن ناخودآگاه ما در رابطه با كشف شباهت‌های ظاهری اتفاق می‌افتد. در این تحقیق، محققان روی افرادی كه در حال دیدن تصاویر بستگان، دوستان، غریبه‌ها، خودشان و ... بودند، ام.آر.آی انجام دادند.
 آنها به این نكته پی بردند كه عكس‌های مربوط به بستگان و كسانی كه شباهت ظاهری با فرد مورد مطالعه داشتند از طریق بخش خودارجاعی مغز پردازش شد، ولی بقیه تصاویر ناحیه دیگری از مغز را فعال كرد كه مربوط به گرفتن تصمیم‌های مهم و حساس در رابطه با خود می‌شود. از نكات جالب توجه تحقیق پلاتك و كمپ این بود كه مغز می‌تواند افراد را به لحاظ اجتماعی رتبه‌بندی كند و اعضای فامیل را هم در صدر این دسته‌بندی قرار می‌دهد. از آنجایی كه امور مربوط به فامیل از طریق بخش خود ارجاع مغز پردازش می‌شوند، می توان توضیح داد كه چرا از نظر ما اعضای خانواده و فامیل جزو امور شخصی ما محسوب می‌شوند. به همین دلیل است كه ما می‌توانیم بعضی از عادات‌ زشت دوستانمان را تحمل كنیم، ولی نمی‌توانیم درمورد بستگان مان این مسئله را بپذیریم، چون مغز ما در مورد آنها همان‌طوری قضاوت می‌كند كه در مورد خودمان.
 به اعتقاد پژوهشگران، احتمالا شخصی كه به نظر ما چهره‌ای دوستانه دارد، در واقع از نظر ظاهری نیز شبیه ما است و دلیل اینكه احساسات ما نسبت به این آدم‌ها ‌شبیه احساس ما نسبت به خودمان است، ریشه در دیدارهای خانوادگی ما دارد. بنابراین پس از اشتغال طولانی مدت به کار و تحصیل، در تعطیلات ایام نوروز، افراد با خویشاوندان و آشنایان خود حتی کسانی که مدت بسیاری ندیده بودند، دیدار می کنند و این دید و بازدید باعث برآوردن بسیاری از نیازهای روانی فرد و همچنین اهداف ارتباط بین فردی خواهد شد.
غفارزاده رزاقی خاطرنشان کرد: دید و بازدیدهای نوروزی باعث می شود که فرد احساس کند تنها نیست. از طرفی برخی از مطالعات بیانگر این است که دید و بازدید با اقوام و خویشاوندان بر روی مغز تاثیر می گذارد و می تواند بخشی از مغز را که مسئول احساسات مثبت و سلامت بخش است، فعال کند. همچنین باعث می شود انسان برای چند ساعت از افکار پریشان و نشخوارهای فکری رهایی یابد. درواقع دید و بازدید می تواند یکی از مناطق امن فرد برای رهایی از افکار مزاحم محسوب شود. بنابراین برای ارتقای سطح سلامت روان، رفتن به مهمانی و مهمانی دادن در این ایام توصیه می شود.
ایام عید فرصت مناسبی است تا کمی از لاک تنهایی خود بیرون بیاییم و با کسانی که دوستشان داریم دید و بازدید کنیم؛ البته نباید فراموش کرد که چشم و همچشمی آفت بزرگی برای روابط خویشاوندی به‌شمار می‌رود و نه تنها لذت چند ساعت دور هم بودن را نابود می‌کند، بلکه می‌تواند جرقه‌ای کوچک برای آتشی بزرگ در روابط زناشویی محسوب شود.
انسان برای تکامل و تبادل اطلاعات نیاز به روابط سالم و سازنده دارد و هیچ‌کس جز خودش نمی‌تواند باعث استحکام یا متلاشی شدن روابط خانوادگی شود. این در حالی است که در نبود شرایط سفر و تجدید روحیه، همین رفت و آمدهای هر چند کوچک و ساده می‌تواند عاملی برای بهبود شرایط روحی و روانی اقشاری باشد که علایم افسردگی را در خود مشاهده می‌کنند.
اطرافیان افراد افسرده باید همه تلاش خود را برای ورود فرد به چرخه دید و بازدید به کار گیرند؛ چراکه آن‌ها در وهله اول برای تنها ماندن پافشاری می‌کنند. در حالی که شروع رابطه با دیگران می‌تواند نقطه آغاز رهایی از عواطف منفی باشد.