چهارمین کارگاه علمی "فلوسایتومتری و کاربرد آن در تشخیص بیماری ها" با همکاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی اترخت هلند 16 و 17 اردیبهشت در سالن همایش های امیرکبیر بیمارستان دکتر مسیح دانشوری برگزار شد. 

فلوسایتومتری روشی است که در آن سلولهای خونی به صورت شناور مورد بررسی قرار می گیرند و کاربردهای آن در طب و نیز روش های تحقیقاتی از سالهای پیش شناخته شده است. 

بیمارستان دکتر مسیح دانشوری برای چهارمین بار میزبان این کارگاه علمی بود که در این خصوص دکتر "اسماعیل مرتاض" رئیس آزمایشگاه فوق تخصصی فلوسایتومتری بیمارستان دکتر مسیح دانشوری و دبیر علمی این کارگاه ضمن بیان این امر که در روش فلوسایتومتری سلول های مختلف (خونی،  سرطانی، لاین های سلولی و سلول های اجدادی مغزاستخوان) جدا شده و توسط آنتی بادی های مختلف که به فلوکروم ها متصل می باشند، مورد رنگ آمیزی قرار می گیرند و پس از رنگ آمیزی سلول ها توسط دستگاه فلوسایتومتری مورد ارزیابی قرار می گیرند، تصریح کرد: دستگاه فلوسایتومتری دارای لیزرهای متفاوت آرگون و نئون بوده که با توجه به طول موج های خاصی که دارد می تواند این 

آنتی بادی های متصل شده به سلول ها را شناسایی و در دتکتورهای مخصوص نمایان نماید که به موجب آن تاکنون بیش از 300 عدد مارکر آنتی بادی متصل به فلوکروم ها شناسایی و تهیه شدند که می توانند در تشخیص ها و نیز کارهای تحقیقاتی بالینی و پایه مورد استفاده قرار گیرند. 

دکتر مرتاض از دیگر کاربردهای استفاده دستگاه فلوسایتومتری به ایمنوفنوتایپنیک سلولها اشاره کرد و اظهار داشت: در این روش سلول های مختلف خون، مغز استخوان، مایعات جدا شده از پریکارد پرتیوئن، پلور، اگزودا و تراسنودا می توانند توسط این آنتی بادی های نشاندار رنگ آمیزی گردند و با توجه به تغییرات افزایشی و کاهشی این مارکرهای سلولی، کمک زیادی به تشخیص بیماری ها شوند. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مهمترین کاربرد دستگاه و روش فلوسایتومتری را تشخیص بیماری های نقص ایمنی اولیه نظیر بیماری CGD ,X-LA ,CVID ,SCID اشاره کرد و همچنین در ادامه گفت: از این روش می توان برای شمارش تعداد CD4 و نسبت آن به سلولهای CD8 و بیماران نقص ایمنی اکتسابی از جمله بیماران مبتلا به HIV استفاده نمود. 

وی در ادامه بیان کرد: جهت بررسی فنوتیپ های ایمنی سلول های مغز استخوان به خصوص گزارش افزایش سلولهای نارس میلوئیدی و لنفوئیدی در خون محیطی و نیز تغییرات این سلولها در مغز استخوان می توان از روش فلوسایتومتری استفاده کرد که راهی برای تاثید ایمنولوژیک سرطان های خونی می توان محسوب شود. 

دبیر علمی چهارمین کارگاه فلوسایتومتری اذعان کرد: از روش فلوسایتومتری برای تائید تغییرات خونی ایجاد شده در مایع BAL به خصوص در بیماران مبتلا به سارکوئیدوز ریوی، هیستوسیتوزیس و نیز بدخیمی های قفسه صدری از روی مایع پلور می توان استفاده کرد. 

دکتر مرتاض در خاتمه خاطرنشان کرد: در این کارگاه اساتید صاحب نظر رشته فوق از دانشگاه اترخت هلند نیز حضور داشتند و با همکاری اساتید دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نسبت به ارائه مباحث پایه ای و اساسی و نیز جنبه های تشخیصی استفاده از فلوسایتومتری پرداخته شد که امیدواریم بتوانیم در این خصوص کاربرد این روش در سطح کشور گام های موثری را برداریم

همچنین در این کارگاه علمی که دو تن از اعضای هیات علمی دانشگاه اترخت هلند نیز حضور داشتند، روابط عمومی بیمارستان درحاشیه کارگاه مصاحبه کوتاهی درخصوص این کارگاه با دکتر "فرانک ردخلد" و دکتر" یوست اسمیت" داشت که دکتر اسمیت هدف از شرکت در این کارگاه را بیان اصول کارکرد دستگاه فلوسایتومتری و توضیح اجزای تشکیل دهنده آن جهت فهم مکانیسم عملکرد این دستگاه در تشخیص بیماری های آلرژیک، تعیین نوع سلول های T و دندریتیک سل ها در مایعات نظیر BAL و خون را بیان کرد، وی در تعریف فلوسایتومتری گفت: فلوسایتومتری یک تکنیک بسیار کاربردی می باشد که در بیماری از آزمایشگاه های بالینی، ایمنی و بیولوژی سلولی قابل استفاده بوده و مهم ترین کاربرد آن بررسی ویژگی های تک تک سلول های یک جمعیت سلولی و پروتئین های داخلی آن عنوان کرد. 

دکتر فرانک ردخلد نیز مباحث مطرح شده در این کارگاه را شامل: مبانی فلوسایتومتری شامل بیان روش فلوسایتومتری به عنوان روش تشخیصی برای سنجش بیماری ها، نحوه ست کردن، کار با دستگاه فلوسایتومتری، نحوه انتخاب رنگ های مختلف آنتی بادی ها، کارکرد با چند فلوروکروم های آنتی بادی، گیت بندی سلولی، استفاده از پروفایل های مختلف رنگ آمیزی های فلوسایتومتری به خصوص در مورد گروههای سلول های لنفوسیتT، دندرتیک سل ها در مدل های مختلف بیماریهای تجربی و به دست آوردن نتایج و تحلیل آنها بیان کرد. وی در خاتمه از سازماندهی خوب کارگاه، اشتیاق شرکت کنندگان و برآورده شدن انتظارات از این کارگاه ابراز خرسندی کرد و گفت: امیدوار است این همکاری ادامه دار باشد. 

گفتنی است در این کارگاه علمی دکتر جماعتی، دکتر طبرسی، دکتر مهدویانی، دکتر رخلد، دکتر اسمیت و دکتر مرتاض دررابطه با محورهای مورد بحث درکارگاه مذکور به بیان مطالبی در این زمینه پرداختند.