اخبار

رییس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سالانه در جهان حدود هشت ميليون نفر بر اثر استعمال دخانيات می ميرند، یکسان سازی و ساده سازی بسته بندی محصولات دخانی را یکی از راهکارهای موثر برای جلوگیری از تبلیغ و ترویج مصرف دخانیات دانست.

دکتر غلامرضا حیدری رییس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به نامگذاری یک روز در هفته سلامت (23 اردیبهشت) با عنوان اهمیت نقش مردم، مسئولان، سمن‌ها در کاهش و کنترل مصرف دخانیات اظهار کرد: سالانه در جهان حدود هشت ميليون نفر بر اثر استعمال دخانيات می ميرند و در آينده اين تعداد روبه‌رشد خواهد بود.

 وی افزود: در اغلب كشورها، جوانان مصرف‌كننده در حال حاضر، همان افراد سالمند و يا ميانسال ساليان بعدی هستند كه حدود 10 ميليون مرگ سالانه در اثر مصرف سيگار خواهند داشت.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که  تقريبا 500 ميليون نفر از افرادی که در حال حاضر زنده هستند در انتظار مرگ ناشی از استعمال دخانيات خواهند بود تاکید کرد: 250 ميليون از اين مرگ ها در ميانسالی خواهد بود.

رییس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه افزود: سيگار بزرگترين علت مرگ در بالغين در كشورهای پيشرفته است بطوری که موجب يک سوم علل مرگ مردان در ميانسالی است.

وی با اشاره به این که استعمال سيگار می‌تواند از راه‌های مختلف موجب مرگ شود توضیح داد: در كشورهای پيشرفته حدود 24 درصد مرگهای مردان و حدود 7 درصد مرگ  و میر در زنان بر اثر سيگار برآورده شده و این ميزان در حال افزايش است.

دکتر حیدری ادامه داد: برای مردان اين درصدها به بيش از 40درصد در بعضی از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی می‌رسد.
 
رییس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه با اشاره به این که ميزان متوسط كاهش مورد انتظار عمر سيگاری‌ها هشت سال است، افزود: دود سيگار  شامل هزاران ماده شيميايی است كه اکثريت آنها سم ناميده می‌شوند و تعدادی از آنها باعث صدمه به عروق می شوند، بنابراين اين فرآورده‌ می ‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن مشکلاتی را به وجود آورد.
کاهش قدرت تولید مثل؛ نتیجه تماس مزمن با دود سیگار
این عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر این که تنفس دود ناشی از سوختن سيگار افراد سيگاری باعث ايجاد سيگاريهای تحميلی می شود و خطرات جدی را دربرخواهد داشت خاطرنشان کرد: كودكان و افرادی كه به طور مزمن در تماس با اين دود سیگار هستند، با کاهش قدرت توليدمثل روبه رو خواهند شد.


وی با اشاره به اجرای سياست های کنترل دخانیات در کشور توضیح داد: متخصصان به دنبال سال‌ها تجربه در اين امر اتفاق نظر دارند كه برای كنترل موثر دخانيات سياستی جامع نياز است که توسط قوانين ملی قدرتمند، سخت‌گيرانه و به خوبی پايش و پشتيبانی شود.

راهکارهایی برای کاهش مصرف دخانیات

ممنوعيت تبليغات دخانيات، بالا بردن قيمت از طريق ماليات، اجرای برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی عمومی، هشدارهای جدی و تاثيرگذاری بهداشتی، عدم استعمال سيگار در اماكن عمومی به عنوان يک رفتار طبيعی و عادی، ممنوعيت فروش محصولات دخانی به كودكان، كاهش سميت (توكسيستی) دود حاصل از دخانيات، حمايت از ترک سيگار، توجه به اصلاح قوانين و ارزيابی و پايش منظم كودكان و جوانان از جمله راهکارهای کاهش مصرف دخانیات است که عضو هیئت علمی دانشگاه ضرورت اجرای آن را مورد تاکید قرار داد.

دکتر حیدری با بیان این که کودکان به دليل اين كه در معرض دود سیگاری‌ها هستند، سيگاری های تحميلی هستند خاطرنشان کرد: تبليغات سيگار هم می تواند کودکان را در آينده تشويق به سيگار كشيدن كند و این در شرایطی است که اغلب سيگاري ها از كودكی سيگار کشيدن را تجربه و شروع كرده‌اند.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که روند اعتیاد به سیگار به اين صورت است كه این افراد ابتدا گهگاه سیگار را تجربه می‌كنند، سپس به صورت عادی شده و بعد سیگار کشیدن به صورت یک عادت روزانه درخواهد آمد اضافه کرد: صنعت دخانيات بر این پایه استوار شده كه سيگاری‌ها مصرف سيگار را انتخاب كرده‌اند و آزادی برای انتخاب، شعاری است كه صنعت دخانيات آن را به طور فاحشی برای اهداف نادرست خود مورد سوء استفاده قرار می‌دهد.
 
وی گفت: در هر حال اين موضوع واضح است که کودکان درباره مصرف سيگار نمي‌توانند انتخابی آزاد، بالغانه و از روی آگاهی داشته باشند، مدارکی که در رابطه با صنعت داخلی دخانيات در دادگاههای قضايی آمريکا ارایه شد به طور آشکاری بیان می کند که چگونه و با چه شدتی شرکت های دخانيات برای ترغيب کودکان به مصرف سيگار فعاليت‌ می‌کنند.

رییس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه تاکید کرد: عليرغم اعترافات تعدادی از مديران آمريکايی، امروزه همان شرکت‌ها در سرتاسر اروپا از همين حيله‌ها و ترفندها به طور گسترده‌ای برای دستیابی به اهداف خود استفاده می‌کنند و این آگهی‌های تبليغاتی دخانيات به طور خاص بچه‌ها را هدف قرار می‌دهند، هرچند که اين مسئله به شدت توسط شرکت‌های دخانيات انکار می‌شود اما مدارک اثبات آن موجود است.

شرکت های دخانيات کودکان را هدف می‌گیرند

به گفته دکتر حیدری هدف قرار دادن کودکان برای مصرف محصولات دخانی به صورت بسيار ظريفی اجرا می شود و در حقيقت نتيجه تحقيقات دقيق است، برای مثال حمايت و پشتيبانی شرکت های دخانيات از فعايت‌ها و وقايع ورزشی که از تلويزيون پخش می‌شود و تعداد زيادی از بچه‌ها آنها را تماشا می‌کنند.

 وی افزود: نتيجه اين اعمال آن است که بچه‌ها نگرش مثبت‌تری نسبت به مصرف دخانيات پيدا می کنند و تشويق می‌شوند تا مصرف آن را آزمايش کنند، همچنین عوامل ديگری که بر روی سيگارکشيدن بچه‌ها اثر مي‌گذارد شامل الگوبرداری از والدين، معلمان و هم‌سن‌وسالان است.

عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که کودکان آگاهی از بيماريهايی که مصرف سيگار می تواند باعث بروز آنها شود، ندارند توضیح داد:  آنها فکر می‌کنند که مبتلا شدن به بيماريهای شديد و خطرناک مخصوص سنين بالاست.

دکتر حیدری با تاکید بر این که هيچ رويکردی در ارتباط با سياست کنترل دخانيات به تنهايی نمی‌تواند اين معضل را حل کند توصیه کرد: بايد فرهنگ سازی برای پرهیز از مصرف سیگار از همان سنین كودكی و زمان ورود به مدرسه آغازشود.

وی با بیان این که واقعيتی که در اين ميان وجود دارد اين است که ما بيشتر، بزرگسالان را تشويق به ترک سيگار می کنيم تا اينکه از مصرف سيگار توسط کودکان پيشگيری کنيم، گفت: البته اين به اين معنی نيست که باید از کوشش برای انجام برنامه‌های آموزشی در مورد جوانان دست برداريم، بلکه به اين مفهوم است که تمرکز صرف بر اين موضوع و ناديده گرفتن فعاليت‌های ديگر در اين زمينه منطقی به نظر نمی‌رسد.
 

بلوغ؛ بحرانی‌ترين زمان برای شروع سيگار
 

این عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: بحرانی‌ترين زمان برای شروع سيگار دوران بلوغ است، در اين سنين کودکان مدارس ابتدايی خود را تمام کرده‌اند و به سطوح بالاتر تحصيلی که جديد نيز است وارد می شوند،  اين افراد نسبت به دانش‌آموزان با سنين بالاتر در اين مقطع تحصيلي در پايين‌ترين رده خود قرار دارند. وی افزود: فشارهای اجتماعی در اين زمان بالا است و بچه‌ها برای پيدا کردن هويت و تثبيت موقعيت خود در ميان گروه هم‌سن و سال دچار کشمکش و تقلا می شوند.

دکتر حیدری ادامه داد: هر چيزی که ممکن است به نوجوانان القا کند که بالغ به نظر بيايند اين افراد را وسوسه می‌کند که آن را تجربه کنند.
 
وی در ادامه به فعالیت های مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با هدف کنترل و کاهش مصرف دخانیات اشاره کرد و افزود: در این مرکز تلاش می شود تا جامعه‌ای عاری از دخانيات داشته باشيم.

دکتر حیدری گفت: بررسي موانع اجرای قانون جامع كنترل دخانيات، بررسی روش‌های هزينه اثر بخش در درمان ترک سيگار، بررسی راهكار‌های پيشگيری از شروع مصرف دخانيات به ويژه قليان، بررسی اثرات بيماری‌زايی استعمال دخانيات، اپيدميولوژی مواد دخانی، بررسی اثرات اجتماعی اقتصادی و سياسی مواد دخانی، بررسی علل گرايش به مواد دخانی از جمله فعالیت های پژوهشی است که در مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه انجام می شود.

وی همچنین با بیان این که اقدامات آموزشی برای کنترل مصرف دخانیات نیز در دانشگاه در دستور کار است ادامه داد: تهیه پمفلت های آموزشی با مضامين دخانيات و بيماری‌های مرتبط، چاپ ماهنامه علمی كنترل دخانيات(اولين ماهنامه علمی كنترل دخانيات كشور در این مرکز چاپ شد)، اجراي سمينار یک روزه روش ترک سيگار ويژه پزشكان عمومی (بازآموزی)، اجرای كلاس‌های آموزش كنترل دخانيات ويژه دانشجويان پزشكی، تالیف، گردآوری و ترجمه کتاب در زمینه کنترل دخانیات، تهيه و تنظيم برنامه دوره MPH کنترل دخانيات، اجرای برنامه راديويی و برنامه تلويزيونی، راهنمایی و مشاوره پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری، اجرای درس كنترل دخانيات در بازآموزی مدون پزشكان عمومی و متخصصين داخلی از جمله این موارد است.

وی در بخش دیگری از این گفت و گو به فعاليت‌های درمانی کلینیک های ترک دخانیات اشاره کرد و توضیح داد: مشاوره تلفن گويای ترک سيگاربا خط تلفنی گويای ترک سيگار برای اولين بار در كشور با شماره 27122050 و به صورت شبانه روزی خدمات ارایه می دهد.

ساده سازی بسته بندی محصولات دخانی یکی از راه‌های کاهش مصرف سیگار
 

بسته بندی ساده محصولات دخانی یکی دیگر از توصیه های دکتر حیدری برای کاهش مصرف محصولات دخانی بود. وی افزود: باید محصولات دخانی در بسته بندی ساده به عنوان یک بسته بندی کلی، خنثی، استاندارد یا یکسان باشد به شکلی که فقط نام تجاری در این محصولات باشد و علاوه بر هشدارهای بهداشتی و سایر اطلاعات قانونی از قبیل محتویات سمی و تمبرهای پرداختی مالیات، شکل ظاهری همه بسته ها از جمله رنگ بسته بندی نیز استاندارد شود.

وی تاکید کرد: حذف مارک تجاری  و یا هر طرح و نمادی از بسته بندی سیگار با هدف جلوگیری از استعمال دخانیات انجام می‌شود، این موضوع باعث کم شدن تبلیغات محصولات دخانی که از سوی شرکت های دخانیات صورت می گیرد.

به گفته دکتر حیدری استرالیا اولین کشور در جهان بود که بسته بندی ساده را معرفی کرد و تمام پاکت ها از اول دسامبر 2012 در بسته بندی های بدون آرم و قهوه ای تیره فروخته شد.

وی با اشاره به این که  مخالفت‌های زیادی از سوی شرکت های دخانیات درباره قوانین بسته بندی ساده وجود دارد ادامه داد: حتی بسیاری از شرکت ها  از دولت استرالیا شکایت کرده و از آنجایی که دولت استرالیا این پرونده های قضایی را برنده شد، چندین کشور دیگر نیز قوانین بسته بندی ساده را تصویب کرده اند.

وی ادامه داد: بسته بندی ساده در دستورالعمل معاعده جهانی کنترل دخانیات (WHO FCTC) گنجانده شده و در تاریخ 31 مه 2016، در روز جهانی بدون دخانیات، سازمان بهداشت جهانی از دولت ها خواست تا برای بسته بندی ساده محصولات دخانیات آماده شوند.

انتهای پیام/
کدخبرنگار:7701س.ق