اخبار

دکترفرزاد کبارفرد رییس آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن گفتگویی اظهار داشت:  در آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی دانشگاه، شرایط ارائه خدمات در خصوص استفاده ازدستگاهها و تجهیزات وهمچنین آشنایی با تکنیک های مختلف آزمایشگاهی با حضور کارشناسان متبحرو زبده به دانشجویان، رزیدنت ها، اساتید، و محققان علاقمند به فعالیت های پژوهشی فراهم است وو همه مراکز علمی کشور و از جمله حوزه بهداشت می توانند از امکانات آن استفاده کنند همچنین درصورت استفاده از تفاهم نامه روند ارائه این خدمات تسهیل می شود.

رییس آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی دانشگاه با اشاره به تاریخچه تاسیس آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی اظهار داشت: مطابق برنامه کشوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصمیم  گیری شد در 9 دانشگاه مادر آزمایشگاه جامع تحقیقاتی در کشور احداث شود.

وی ادامه داد:با توجه به این مهم که بسیاری از رشته های دانشگاهی برای انجام آزمایشات تحقیقاتی خود نیازمند به تجهیزات پیچیده و گران قیمت می باشند، به همین جهت آزمایشگاه جامع دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با فراهم نمودن تجهیزات آزمایشگاهی در همه حوزه ها تحقیقاتی سعی داشته است گام موثری را درراستای برآوردن نیازهای جامعه دانشگاهی بردارد.

رییس آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی دانشگاه ادامه داد: به منظور راه اندازی آزمایشگاههای مرجع؛ وزارت بهداشت طی تفاهم نامه ای با دانشگاه وظیفه خرید دستگاهها و تجهیزات را عهده دارد شد، همچنین دانشگاه نیز ضمن اختصاص فضای فیزیکی  به وسعت 2500 متر(متناسب با استانداردهای لازم) و تامین پرسنل اقدام به راه اندازی این مرکز کرد. 

دکتر کبارفرد تصریح کرد: براساس آیین نامه ها، آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی موظف به ارائه خدمات پژوهشی به اعضای هیات علمی، محققان، دانشجویان و رزیدنت ها و تمامی افراد حتی خارج از دانشگاه می باشند. بنابراین از سراسر کشور برای دریافت خدمات به این آزمایشگاهها مراجعه  می شود  ودانشگاه نیزهیچ گونه ادعایی بر مالکیت معنوی تحقیقاتی که در این آزمایشگاه از سوی محقق انجام می شود ندارد.

وی با بیان این موضوع که این آزمایشگاه تحت نظارت مستقیم معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه قرار دارد اظهار داشت: مطابق با تعرفه ها یی که وزارت بهداشت مصوب کرده است، هزینه هایی از سوی سفارش دهندگان خدمات دریافت می شود ودرآمد تامین شده ازاین محل صرف نگهداری دستگاهها و در صورت امکان توسعه آزمایشگاه می شود چرا که نگهداری دستگاههای مستقر دراین آزمایشگاه بسیار پرهزینه است و لازم است دستگاهها بصورت متناوب بررسی شوند.

اعطای تسهیلات به اعضای هیات علمی تا سقف یک میلیون تومان

دکترکبارفرد درادامه این گفتگو از طراحی سازوکاری به منظور تسهیل ارائه خدمات به اعضای هیات علمی دانشگاه خبر داد و گفت: در قالب این طرح هر عضو هیات علمی می تواند ضمن مراجعه به آزمایشگاه مرجع دانشگاه از خدمات آزمایشگاه سالانه تا سقف یک میلیون تومان اعتبار از طرف معاونت تحقیقات دریافت کند.

انعقاد تفاهم نامه آزمایشگاه جامع دانشگاه با مراکز تحقیقاتی

انعقاد تفاهم نامه آزمایشگاه جامع دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با دانشکدهها و مراکز تحقیقاتی دومین طرحی بود که دکتر کبارفرد به منظور گسترش و تسهیل فعالیتهای پژوهشی در خصوص آن توضیحاتی را ارائه داد. وی ادامه داد: مراکز تحقیقاتی یا دانشکده ها می توانند با آزمایشگاه تفاهم نامه ای امضا کنند که ضمن معرفی نماینده ای برای دریافت خدمات، بدون مطالبه هزینه ای خدمات را دریافت و هزینه ها را بصورت دوره های سه ماهه یا شش ماهه پرداخت کنند. استفاده از این تسهیلات  شامل دانشجویان، اعضای هیات علمی و رزیدنت ها می شود به شکلی که محقق تحقیقات و آزمایشات مورد نظر را بدون پرداخت هزینه ای انجام می دهد، سپس مرکز مرتبط( در صورت امضا تفاهم نامه) از محل بودجه تخصیص یافته مراحل بعدی را انجام خواهد داد.

دکتر کبارفرد گفت: مرکز تحقیقات طب سنتی، دانشکده داروسازی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات گوارش و برخی مراکز خارج دانشگاه از جمله مراکزی هستند که تاکنون از این طرح بهره برده اند(امضای تفاهم نامه). این مراکز و دانشکده ها جزء مشتریان ارزشمند تلقی آزمایشگاه جامع تلقی می شوند و علاوه بر استفاده از تسهیلات تفاهم نامه به تناوب در دوره های شش یا سه ماهه از تخفیف 15 درصدی نیز استفاده می کنند.

به گفته دکتر کبارفرد: درمحل آزمایشگاه جامع دو نفر کارشناس مسلط و آموزش دیده بنا به نوع سرویس ها خدمات لازم را ارائه می دهند ومتقاضیان و محققان می توانند ضمن ارائه نمونه بصورت حضوری(بانظارت کارشناس) یا غیر حضوری فعالیت تحقیقاتی خود را انجام دهند.

نحوه برگزاری دوره های آموزشی در ازمایشگاه  به متقاضیان در آزمایشگاه جامع دانشگاه علوم پزشکی

برگزاری دوره های آموزشی برای تمام تکنیک های مستقر به متقاضیان، شرکت های دارویی و یا کارشناسان بصورت تئوری و یا عملی با ظرفیت 40 نفر بصورت همزمان یکی دیگر از امکاناتی بود که دکتر کبارفرد به آن اشاره کرد.

وی گفت: این آزمایشگاه عضو شبکه آزمایشگاههای فناوری راهبردی است که ا ین شبکه ذیل ریاست جمهوری ایجاد شده است، آزمایشگاههایی که به این شکل ارائه خدمات می کنند ارزیابی و در نهایت رتبه بندی می شوند این معیارها براساس میزان ارائه خدمات، کیفیت و رضایت مشتری ارزیابی می شود، خوشبختانه دانشگاه در این نمودار از رتبه خوبی برخوردار است.

رییس آزمایشگاههای جامع تحقیقاتی در ادامه سخنان خود، اختصاص فضای اتاق تمیز در فضایی به مساحت 40 مترمربع باکلاس c  به منظور انجام تحقیقات و مطالعاتی که نیاز به فضای اتاق تمیز دارد را از دیگر امکانات این آزمایشگاه ذکر کرد.

دکتر کبارفرد در خاتمه سخنان خود با تاکید بر لزوم آشنایی بیشتر دانشجویان با دستگاههای مستقر درآزمایشگاه مرجع دانشگاه گفت: ممکن است به دلیل محدودیت و یا گران قیمت بودن برخی دستگاههای در این آزمایشگاه فرصت آموزش برای دانشجویان مهیا نشود بنابراین به مسئولان آموزشی دانشکدهها و مراکز تحقیقاتی توصیه می کنم ضمن هماهنگی های لازم دوره هایی را بصورت عملی یا تئوری در آزمایشگاه جامع برگزار کنند و به  این شکل به سیستم آموزشی کمک کند.

گفتنی است علاقمندان به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دستگاههای مستقر در آزمایشگاههای جامعه تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و اطلاع از هزینه ها می توانند به آدرس  http://sbcrl.sbmu.ac.irمراجعه کنند.

لیست دستگاههای مستقر و کاربرد آن به شرح زیر است:  

دستگاه كروماتوگرافي لايه نازك با عملكرد بالاHigh Performance Thin Layer Chromatography

كروماتوگرافي لايه نازك با عملكرد بالا فرم بهبود يافته كروماتوگرافي لايه نازك مي باشد كه با انجام خودكار مراحل كروماتوگرافي باعث افزايش تفكيك پذيري و اندازگيري كيفي و كمي با دقت و صحت بالاتري مي گردد.

 زمينه هاي كاربردی:تحقيقات دارويي، تحقيقات گياهي، تحقيقات باليني، پزشكي قانوني، آرايشي و بهداشتي، كنترل مواد غذايي، محيط زيست و كنترل هاي صنعتي

دستگاه كروماتوگرافي گازي – طيف سنج جرمي/ جرمي Gas chromatography–mass/mass spectrometry به همراه سيستم تزريق مستقيم نمونه جامد و مايع به طيف سنج جرمي

كنترل كيفي و كمي در زمينه مهندسي پزشكي، علوم پايه، كشاورزي و بيوتكنولوژي، اندازگيري و شناسايي هيدرو كربن ها و تركيبات آلي موجود، تعيين وزن مولكولي، فرمول تجربي و طيف جرمي تركيبات، تجزيه تركيبات آلي، بيولوژيك، پليمرهاي حاوي نانو ذرات و تركيبات شاخه اي، جداسازي و شناسايي مواد و تركيبات ناشناخته در صنايع غذايي، شيميايي و پتروشيمي به منظور تشخيص، تعيين و اندازگيري مواد .

اهداف آزمایشگاه: جداسازی و شناسایی مواد،  تعیین وزن مولکولی مواد ،  شناسایی ترکیبات ناشناخته، اندازه گیری ترکیبات آلی

 دستگاه تهیه کروماتوگرام و طیف جرمی

دستگاه آناليز عنصريC H N S OElemental Analysis؛با استفاده از دستگاه آناليز عنصري امكان تعيين در صد عناصر كربن( C)، هیدروژن (H)، نیتروژن (N)، گوگرد (S) و اکسیژن (O) درنمونه هاي مختلف آلي و معدني در صنايع شيميايي، دارويي، پليمركشاورزي، غذايي و بيو تكنولوژي و ... وجود دارد.

 اين سيستم از دو تكنيك آناليز Flash Combustionو Gas Chromatographyتشكيل شده، باتعيين در صد اين عناصر درتركيب، فرمول تجربي تركيبات آناليز شده قابل محاسبه خواهد بود.

 اهداف آزمایشگاه: تعیین میزان درصد عناصر ( نمونه های جامد و مایع های فرار)CHNS/Oتعیین فرمول تجربی ترکیب

دستگاه ميكروسكوپ تونلي روبشي Scanning tunneling microscope

با استفاده از این دستگاه تصویر برداری دو بعدی و سه بعدی از سطوح مختلف هادی و نیمه هادی در مقیاس نانو امکان پذیر می باشد.

 کاربردها؛ توانايي تصويربرداري در دو حالت جريان ثابت و ارتفاع ثابت، نمایش on line، ارتفاع و نيز جريان در حين  اسكن، بدون تماس با سطح نمونه و خراب كردن آن،  قابليت تعويض پارامترهاي PID، جریان ونيز ولتاژ در حين تصويربرداري با داشتن انواع فيلترهاي نرم افزاري، ارائه تصاوير دو و سه بعدي در ابعاد نانومتر و قابليت كنار هم قرار دادن چندين تصوير و مقايسه آنها و

ارائه تصوير از نمونه هاي هادي ونيمه هادي و يا پوشش داده با فلزات

دستگاه ميكروسكوپ نيروي اتميAtomic force microscopy

با استفاده از اين دستگاه تصوير برداري ازسطوح مختلف در مقياس نانو امكان پذير مي باشد. در اين روش نيازي به آن نيست كه نمونه رساناي جريان الكتريكي باشد و ايجاد پوشش هادي جريان الكتريكي نيز لزومي ندارد.

ميكروسكوپ نيروي اتمي داراي وسعت عمل در تصوير برداري از سطوح يكپارچه و همچنين چند تكه است.

زمينه هاي كاربردی: تصویر برداری از مولکول ها(مانندگلیکو پروتئین ها و DNA)، تصویر برداری از سلول ها(مانند سلول های زنده) و استفاده در صنعت نانو

دستگاه تصويربرداري از حيوانات كوچك Small animal imaging

 تصوير برداري و مطالعه ي بيماري ها درمدل هاي حيواني و دارو رساني هدفمند با استفاده ازنشاندار كردن داروها، از بدن موجود زنده، بافت، ارگان به منظور رديابي و توزيع بيولوژي داروهايي كه توسط مواد فلورسنت نشاندار شده اند.

  اهداف آزمایشگاه: توانایی ردیابی، بررسی و ثبت فرایندهای مولکولی و سلولی داخل بدن مدل های حیوانی زنده

 شناخت مسیرهای متابولیک، ساختار بافت ها و مطالعه حیوانات کوچک به صورت غیر تهاجمی و بدون آسیب رساندن به موجود زنده

دستگاه فلوسايتومتری Flow cytometry

فلوسايتومتري روش دستگاهي بسيار سريع و قدرتمندي است كه براي شناسايي ذرات (سلول ها) و ارزيابي خصوصيات آنها به كارمي رود. براي تشخيص بيماري ها، تعيين پيش آگهي وهم براي ارزيابي درمان بدخيمي ها كاربرد دارد.

اهداف آزمایشگاه:  مطالعه و بررسی عملکرد سیستم ایمنی  ( ایمنوفنوتایپنیگ و بررسی مارکرهای سطحی سیستم ایمنی )، مطالعه ساختار و عملکرد بیولوژیک سلول و مولکولهای زیستی،  تشخیص لوسمی و اختلالات هماتولوژیک و تشخیص سرطان و بررسی عملکرد داروهای ضدسرطان

دستگاه واكنش زنجيره اي پلي مراز به صورتReal-TimePolymerase chain reaction

انجام PCRكمي: با استفاده از روش  Relative Quantificationو Absolute Quantificationمیزان دقيق و نسبي الگوي اوليه قابل اندازه گيري است.محدودة تشخيص (Detection Range) آن بالاتر از PCRمعمولي بوده و حتي اختلاف كمتر از 2 برابر را هم نشان مي دهد.

  کاربردها:  Drug Therapy Efficacy، بررسی بیان آنزیم های کبدی برای متابولیزه کردن دارو،  کاربرد در جهت شناسایی و تعیین Load  عوامل عفونی،  در سیستم های کنترل غذا و دارو برای Food Safety، بررسی سرطان های خونی تعیین خطر بازگشت آن ،  تعیین میزان موفقیت پیوند اعضاء، ژن درمانی،  ژنوتایپینگ،  تشخیص ناقلین ناهنجاریهای کروموزومی

Loss Of Hetrozigosity (LOH)، تشخیص پلی مورفیسم ناشی از جهش تک نوکلوئید، افتراق آللی (Allelic Discrimination)

دستگاه الکتروریسی ( برق ریسی ) و تکنیک تولید الیاف نانوElectrospinning

الكترواسپينينگ (ريسندگي الكترواستاتيك ) روشي است كه در آن جرياني از پليمرمذاب يا محلول پليمر در يك حلال مناسب تحت تاثير يك ميدان الكتريكي قوي قرار مي گيرد كه منجربه تشكيل الياف پليمري در ابعاد نانو می گردد.

 کاربردها: بيوسنسورها، غشاء هاي فيلتراسيونتوليد، داروهاي آهسته رهش،توليد پچ هاي دارويي، پانسمان زخم،مواد ايمپلنت

پارچه های پزشکی، پار چه هاي پزشكي

دستگاه آنالیزDNAو تشخیص جهش با حساسیت بالا Denaturing high performance liquid chromatography

آنالیز قطعات DNAبه منظور تشخیص جهش های شناخته شده و جدید، تشخیص جهش های با فراوانی کم در نمونه های ناهمگن، تفکیک مخلوط هایی از قطعات DNAبر اساس محتوای توالی، تجزیه و تحلیل جهش های مشخص که از طریق ازدیاد پرایمر انجام شده است و تجزیه و تحلیل نقطه پایانی آلل های حاصل PCR، RT-PCR

 دستگاه ميكروسكوپ فلوئورسانس fluorescence microscope

يكي از مهمترين ميكروسكوپ هاي مورد استفاده در علوم بيولوژيك ميكروسكوپ فلورسانت مي باشد.

با استفاده از اين ميكروسكوپ ها مي توان موادي را كه فلورسانس هستند و از خود نورنشر مي دهند،آشكار نمود و مشاهده كرد.

با استفاده از اين ميكروسكوپ و خاصيت فلورسانت مواد مي توان اجزاي داخلي سلولها و يا مواد مختلف را به طور مجزا مشاهده نمود و تصوير گرفت وبا توجه به اين ويژگي است كه ميتوان اجزاي داخل سلول را رنگ آميزي نمود.

کاربردها؛  عکس برداری از نمونه، شمارش تعداد نمونه و اندازه گیری فیزیکی نمونه

 دستگاه سیستم سنتز پپتیدpeptids synthesizer system

دستگاه سنتز پپتید جهت سنتز اتوماتیک ترکیبات پپتدی به روش سنتز بر روی فاز جامد به کار برده می شود. این دستگاه مجهز به شانزده وسل، راکتورهای قابل تعویض در حجم های مختلف و ظروف حلال بوده که امکان سنتز پپتیدهایی با تعداد حداکثر شانزده اسید آمینه را به صورت پیوسته تحت اتمسفر نیتروژن در مقادیر مختلف فراهم می نماید. دستگاه سنتز پپتید با داشتن تنها یک توقف در طی مراحل سنتز جهت سنتز پپتیدهایی با بیش از شانزده اسید آمینه نیز به کار برده می شود. نرم افزار کنترل کننده دستگاه، امکان برنامه ریزی برای اجرای مراحل متعدد سنتز الیگو پپتیدها را بصورت اتوماتیک میسر نموده است.

دستگاه کروتوگرافی مایع – طیف سنجی جرمی liquid chromatography – mass spectrometry

این روش آنالیز توانایی شناسایی گسترده وسیعی از ترکیبات با حساسیت واختصاص بالا را دارد.

زمینه های کاربرد: تعییین وزن مولکولی، ساختار شیمیایی و فرمول تجربی در مواد ماتریکس های پیچیده، طراحی و ساخت داروها و فارماکوکینتیک، شناسایی متابوایت ها، تعیین نوع و توالی آمینواسیدها در پلی پپتیدها و پروتئین ها، شناسایی و اندازگیری سموم و آفت کش ها، آنالیز نمونه های زیست محیطی و تعیین سرع داروها در پزشکی قانونی

 دستگاه تشدید مغناطیسی هسته ای NMR

این دستگاه برای تعیین ساختمان ترکیبات شیمیایی و تعیین ماهیت مواد شیمیایی مجهول مورد استفاده قرار می گیرد. در خصوص شیمی، بیوشمی، گیاهان دارویی و ... و ماده ای لازم باشد شناسایی می کند.

دستگاه شمارنده سلولهای خونی، هماتولوژی آنالیز

دستگاه IMSطیف سنجی جرمی تحرک یونی

این دستگاه برای شناسایی ترکیبات شیمیایی مختلف استفاده می شود

 دستگاه طیف سنجی مادون قرمز

این دستگاه به منظور شناسایی مواد استفاده می شود