اخبار

دکتر هادی خداپرست در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی  درباره استعداد و استعدادیابی توضیح داد: استعداد و استعداد یابی از نظر تعریف استعداد یا عبارت است aptitudeاز توانایی در کارکردهای ذهنی و عملی که شخص را به انجام کاری مشخص و در زمانی مشخص قادر می‌کند.

 

وی یادآور شد: به عبارت دیگر آمادگی ذاتی و طبیعی فرد برای فراگیری و انجام انواع خاصی از مهارت‌ها و کارها به صورت ساده و راحت‌تر تعریفی از استعداد است.

 

وی با اشاره به اینکه استعداد تعیین می‌کند که فرد چه کاری را می‌تواند به‌راحتی و به‌سرعت بیاموزد و انجام دهد، افزود: این امر برای هر فردی متفاوت است ضمن اینکه باید بدانیم استعداد به تنهایی کافی نیست بلکه فاکتوری است که با هدف‌گذاری و کسب دانش در آن‌ زمینه باید با سخت کوشی همراه شود.

 

دکتر خداپرست با بیان اینکه، مبحث استعداد ذیل مبحث شناخت قرار دارد ادامه داد: شناخت یاcognition  عبارت است از فرایند و عمل کسب و به دست آوردن دانش ومهارت و کاربرد آن؛ مبحث شناخت نیز به غیر از موضوع استعداد، توانایی‌ها، ظرفیت‌ ذهنی وجسمی شامل حافظه و یادگیری، توجه و تمرکز، زبان، هوش کلی و موضوعات دیگر را شامل می‌شود.

 

فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا باید از مبحث استعداد و استعدادیابی آگاه باشیم، گفت: این موضوع مفاهیم مهم و اساسی در رشد، بهبود و پیشرفت فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی را شامل می‌شود به بیان ساده‌تر زندگی فرد وقتی معنا و جهت پیدا می‌کند که استعداد خود را کشف یا تصمیم بگیرد برای رسیدن به هدف از این استعدادهای بالقوه خود استفاده کند.

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: افرادی که استعداد خود را می‌شناسند و از نقاط قوت نسبی خود آگاهند یا از آن سود می‌برند درنتیجه انتخاب‌های بهتری از میان فرصت‌ها دارند.

 

دکتر خداپرست با بیان اینکه علت نیاز به آگاهی درباره استعدادیابی موضوعات گوناگونی را شامل می‌شود، توضیح داد: به عنوان مثال شناسایی استعداد بخشی از مهارت فرزند پروری است، با پیشرفت و توسعه انسانی هرخانواده‌ای مایل است که حداکثر زمینه را برای رشد و توسعه‌ استعداد فرزند یا فرزندان خود را فراهم کند ولی به دلیل کمبود دانش و آگاهی در این زمینه ممکن است خانواده‌ها نتوانند زمینه پیشرفت و بهبود استعداد فرزندان خود را فراهم، حتی مانع رشد و بهبود استعدادهای آنها شده، یا باعث سرکوبی یا پسرفت شوند.

 

سودجویان کودکان را از مسیر درمان اختلالات منحرف می‌کنند

 وی با بیان اینکه در برخی موارد والدین حتی ممکن است گرفتار افراد سودجو و فعال درزمینه تست هوش و ارزیابی شوند، اضافه کرد: ما به عنوان فعال در حوزه "آسیب عملکردهای روان و رفتار در کودکان و نوجوانان"، هر روز مراجعانی داریم که با وجود تشخیص اولیه مشکلات و نقایص شناختی در فرزند خود، تنها با انجام تست یا اقدام تشخیصی توسط این افراد، احتمال وجود آسیب در فرزند آنها رد شده و با ذکر عباراتی مانند فرزند شما بسیار باهوش وحتی نابغه است و یا پیگیری روند شناسایی اختلال در کودک را نگرانی، حساسیت و یا ترس بی مورد والدین عنوان می‌کنند.

 

دکتر خداپرست با اشاره به اینکه خوشبختانه مدارس و آموزشگاه‌ها به تدریج از فرم سنتی خارج و در زمینه‌ توسعه و بهبود استعدادها و خلاقیت کودکان فعالیت می‌کنند، ادامه داد: بدیهی است که کمک در این زمینه نیازمند استفاده و به کارگیری نظر صاحب‌نظران و کارشناسان است.

 

وی با اشاره به اینکه فعالیت در هرحرفه و شغلی نیازمند کسب مهارت‌، علاقه‌مندی و دانش است، ادامه داد: پیش نیاز شناسایی استعداد افراد نیازمند کشف استعداد، مهارت‌ و علایق فرد است که دانش خاصی می‌طلبد چرا که شناسایی استعداد افراد باعث می‌شود که فرد سریع‌تر، راحت‌تر و با آموزش کمتر، آن‌کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه خوشبختانه امروزه در زمینه اصلاح و ترمیم آسیب‌ها با استفاده از علوم اعصاب و علوم‌شناختی می‌توان در زمینه بهبود و توسعه فردی در زمینه‌های هنجاری اقدام کرد، اضافه کرد: حتی در زمینه اصلاح و ترمیم آسیب‌ها، اقدامات موثر و چشمگیری انجام می‌شود.

 

شناسایی استعداد میسر پیچیده‌ای دارد

وی با اشاره به اینکه راههایی برای شناسایی استعداد افراد وجود دارد خاطرنشان کرد: شناسایی استعداد میسر پیچیده‌ای دارد اما در گام اول باید بدانیم فرد برای انجام چه فعالیتی پیشقدم و داوطلب می‌شود، چه کاری برای او راحت و آسان است و یا برای انجام چه کاری اشتیاق درونی دارد.

 

دکتر خداپرست با بیان اینکه گاهی والدین مشاهده می‌کنند که فرزندشان فعالیتی را به نیازهای دیگر خود مثل استراحت و تفریح ترجیح می‌دهد و یا در ضمن انجام آن کار، گذر زمان را نیز حس نمی‌کند، یادآوری کرد: معمولا افرادی که در زمینه خاصی استعداد دارند برای انجام آن فعالیت‌ها شور و هیجان خاصی از خود نشان می‌دهند یا حتی در اوقات فراغت خود و به محض اینکه بیکارند جذب آن کار می‌شوند.

 

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه، احساس رضایت از خود در هنگام انجام کاری مثل درس خواندن یا خلق اثر هنری نشان‌دهنده نقطه قوت و استعداد فرد است، افراد در این شرایط علاقه‌مندند تا استعداد خود را توسعه و گسترش دهند، گرچه استعداد ذاتی است ولی در طول زندگی‌ رشد و توسعه  پیدا می‌کند.

 

وی با تاکید بر اینکه گاهی ممکن است استعداد فرد دستخوش مهار یا پسرفت شود اضافه کرد: نقش والدین و اطرافیان به عنوان یک عامل محیطی این است که زمینه آگاهی، رشد و بهبود استعداد را فراهم کنند.

 

متخصص روانپزشکی دانشگاه اضافه کرد: توضیح و ارایه مدلی ساده ولی موثر برای بهبود و پیشرفت استعدادهای ذاتی که در آن زمینه پرورش و یا شرایط بهبود وجود دارد بسیار مهم است این موضوع نیازمند شناسایی اولیه علایق واستعداد وهمچنین درک درست از دانش، مفاهیم، مهارت‌ها، پیش نیازها و علاقه‌مندی‌های پایه‌ای دارد.

 

وی آموزش درجه‌بندی شده (gradaed)  را راهکار موثری برای پرورش استعداد عنوان کرد و افزود: آموزش درجه‌بندی شده به شکلی است که در شناخت مفاهیم و مهارت‌ها، فرد پس از تسلط به یک دانش و مهارت، به سراغ گام و مرحله بعد برود.

 

تمرین و تکرار؛ رمز ارتقای مهارت‌ها

اهمیت تکرار و تمرین از دیگر مواردی بود که دکتر خداپرست به آن اشاره کرد و افزود: دانش، مفهومی یا مهارت باید به شکلی در افراد توسعه داده شود که ملکه یا نماد ذهنی شود، در همین راستا کاربرد تکنیک‌های انتزاعی خلاقانه و نوآورانه از جمله مفاهیمی است که برای ارتقای مهارت‌ها کاربرد دارد.

انتهای پیام/

کدخبرنگار:7701س.ق