زنان در مسیر علم و نوآوری
دکتر قربانی، دانشمند 2 درصد برتر جهان از تجارب خود میگوید
به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا(س) و گرامیداشت مقام زن، با دکتر فاطمه قربانی، عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و یکی از دانشمندان ۲ درصد برتر جهان گفتوگو کردیم. او در این مصاحبه از مسیر علمی، چالشها و تجربه مادر شدن و همچنین دستاوردهای پژوهشی خود سخن گفت.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، هر ساله لیستی از دانشمندان 2 درصد برتر جهان از سوی دانشگاه استنفورد، بر اساس دادههای اسکوپوس منتشر میشود که در تازهترین نسخه منتشر شده این لیست، در کنار اسامی اساتید و پژوهشگران ایرانی، اسامی 21 پژوهشگر زن دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز به چشم میخورد.
به بهانه سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا(س) گرامیداشت مقام زن، به سراغ دکتر فاطمه قربانی بیدکرپه، عضو هیئت علمی گروه فارماسیوتیکس و نانوفناوری دارویی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و یکی از دانشمندان 2 درصد برتر جهان رفتیم و در ادامه خلاصهای از گفتوگو با وی آمده است:
از سوابق تحصیلیتان بگویید؟
دوره پی اچ دی خود را به عنوان نفر اول کشوری در رشته فارماسیوتیکس دانشگاه علوم پزشکی تهران و دوره پست داک خود را در دانشگاه دورتموند آلمان گذراندم و از سال 1392 عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شدم.
سال آخر تحصیل در دوره دکترای حرفهای داروسازی به عنوان دانشجوی نمونه کشور از سوی انجمن داروسازان و در دوره پی اچ دی به عنوان دانش آموخته برتر آموزشی، پژوهشی و نوآوری از سوی بنیاد ملی نخبگان انتخاب شدم.
کسب رتبه در آزمون بورد و علوم پایه و مطالعه روی «ساخت سنسورهای الکتروشیمیایی دارویی به منظور تعیین مقدار داروها در خون و نمونههای بیولوژیک» که موضوع نوینی بود، دلیل انتخاب من به عنوان عضو بنیاد ملی نخبگان بود.
مسیر شما چگونه آغاز شد؟ چرا حوزه پژوهش در علوم پزشکی را انتخاب کردید؟
از کودکی به یادگیری و ساختن چیزهای جدید علاقه داشتم و خانوادهای حمایتگر در این مسیر مشوق من بودند. پدر و مادرم همواره یاد و نام خدا را در قلب من زنده نگهداشتند و ایمان و امید را در وجودم نهادینه کردند.
به درس و پژوهش علاقه داشتم و تفریح اصلی من مطالعه در زمینه ریاضی، فیزیک و بیوشیمی بود.
در زمان تحصیل سعی کردم هر چیزی را بلد هستم به دیگران هم آموزش دهم، همیشه دوست داشتم به انسانها کمک کنم و خدمترسان باشم.
دوست داشتم در چرخه شفای انسانها تاثیرگذار باشم و از آنجایی که تحمل درد و سوزن زدن به انسانها را نداشتم و برای تحصیل در رشته پزشکی تشویق میشدم، داروسازی را انتخاب کردم.
به دلیل علاقه به تدریس، ادامه تحصیل دادم.
به مهاجرت هم فکر میکردم و دوره پست داک را در آلمان گذراندم ولی در همان دوره تحصیل متوجه شدم علاقه قلبی من خدمترسانی در وطن است.
پس از بازگشت به ایران برای عضویت هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرش گرفتم.

کدام دستاورد یا پروژه را نقطه عطف کارتان میدانید؟
خیلی به اجرای طرحهای جدید علاقه دارم و در دانشکده داروسازی هم پروژههای متفاوتی را کلید زدم.
در آلمان در موضوع Molecularly Imprinted Polymers، پلیمرهای قالب مولکولی، تجربه کسب کردم که همان طرح را در دانشکده داروسازی هم پیادهسازی کردم.
سیستمهای میکروفلویدیک را هم با همکاری دانشجویان مکانیک دانشگاه شریف، امیرکبیر، خواجه نصیر و علم و صنعت در حوزه داروسازی تعریف کردیم.
پروژهای را هم با محوریت بهکارگیری ظرفیت هوش مصنوعی در داروسازی و فارماتیوتیکس و با هدف طراحی سیستمهای کارآمدتر در راستای ارتقای سلامت بیماران کلید زدیم.
به نظر خودم دو طرح آخر از پروژههای برجسته حوزه داروسازی محسوب میشود.
حضور در فهرست ۲درصد دانشمندان برتر جهان برایتان چه معنایی دارد؟
امسال نام بنده در لیست دانشمندان 2 درصد برتر جهان قرار گرفت و از نظر من دلیل آن هم وجود یک تیم قوی در دانشکده داروسازی است.
سعی کردم به دانشجویان آموزش دهم یاد خدا را در دل زنده نگهدارند و صادقانه کار کنند.
به خاطر این کار گروهی و ارتباط خوبی که بین من و دانشجویانم وجود دارد، این نتیجه بزرگ حاصل شد.
برای دختران و زنان جوانی که میخواهند وارد مسیر پژوهش شوند، چه پیامی دارید؟
به خداوند اعتماد و ایمان قوی و امید داشته باشید، من روزهای خیلی سختی را در دوران پژوهش پشت سر گذاشتم. اراده خود را از دست ندهید و با توکل به خدا مسیرتان را ادامه دهید.
باید بدانید شکست وجود ندارد، بلکه چالش و درس زندگی است و هرچه پیش خدا عزیزتر باشید، چالشها سختتر خواهد بود. هرچه چالشهای بیشتری را پشت سر بگذارید، روح قویتری خواهید داشت و لذت ارزشمند مبارزه را تجربه میکنید.
چالشها و موانع زنان در مسیر پژوهش
در ادامه گفت و گو از دکتر قربانی درباره مهمترین موانع و چالشهای پیش روی زنان در مسیر پژوهش پرسیدیم و او در پاسخ، به اهمیت حمایت سازمانی و توجه به شرایط ویژه زنان پژوهشگر اشاره کرد. او معتقد است که اگرچه وضعیت امروز نسبت به گذشته بهتر شده و فرصتهای بیشتری برای فعالیت علمی زنان فراهم است، اما هنوز نگرشهای سنتی در برخی محیطها مشاهده میشود.
پشتکار در مواجهه به ناملایمات؛ کلید موفقیت
او تجربه شخصی خود را اینگونه توضیح داد که در دوران فعالیت پژوهشی خود با برخی مخالفتها و ناملایمات نیز مواجه شده است، اما با پافشاری و تلاش موفق شده است ایدهها و طرحهایش را پیش ببرد.
وی در ادامه تاکید میکند علی رغم تغییرات مثبتی که در محیطهای کاری کشور صورت گرفته است، اما همچنان حمایت کافی در شرایطی مانند دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد و خانواده و همسر میتوانند نقش مهمی در ادامه مسیر پژوهشی زنان ایفا کنند.
تجربه مادر شدن و تاثیر آن بر زندگی و پژوهش
دکتر قربانی همچنین تجربه مادر شدن را بسیار ارزشمند و شیرین توصیف کرد و گفت این تجربه نهتنها زندگی شخصی او را غنیتر کرده، بلکه رفتار او با دانشجویان و همکاران را نیز متاثر ساخته است. او معتقد است که درک این تجربه میتواند به دیگران کمک کند تا اهمیت بالای خانواده و تربیت فرزند را در کنار فعالیتهای علمی بهتر درک کنند.
آخرین دستاوردها و فعالیتهای علمی دکتر قربانی
در پایان گفتوگو، درباره آخرین دستاوردها و اقدامات علمی و پژوهشیاش پرسیدیم و او نیز توضیح داد اخیرا شرکتی با هدف معرفی ظرفیتهای هوش مصنوعی در ارتقای سلامت مردم تاسیس کرده است و در حال توسعه مدلهایی است که بهطور مستقیم بر بهبود سلامت تأثیر بگذارند؛ از جمله ارتقای کیفیت داروها، فراهم کردن دسترسی آسان مردم به پروفایل سلامت خود و ایجاد یک پایگاه داده قوی در اختیار پژوهشگران.
وی یادآور شد: این فعالیتها با هدف ارتقای سلامت جامعه و گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت طراحی شدهاند.
انتهای پیام/
کد خبرنگار: 7702 ی.ق