نتایج آزمایشگاه 70 درصد تصمیمها را برای تشخیص و درمان بیماری تعیین میکند
مدیر گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت رشته علوم آزمایشگاهی در نظام سلامت گفت: به گفته صاحبنظران بیش از ۷۰ درصد تصمیمگیریها در حوزه سلامت برای تشخیص و درمان بیماری براساس نتایج آزمایشگاه انجام میشود.
دکتر نایبعلی احمدی مدیر گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه در گفت وگو با روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ضمن تبریک روز جهانی علوم آزمایشگاهی به تمامی فعالان این رشته به ویژه اساتید، شاغلان و دانشجویان این رشته، علوم آزمایشگاهی (Medical laboratory sciences) را یکی از شاخه های علوم پزشکی برشمرد که تاثیر بسزایی در سلامت افراد جامعه و کاهش هزینه های درمانی دارد و در میان رشتههای علوم پزشکی به دلیل نقش آن در تشخیص، درمان، پیشگیری وپیگیری بیماری از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است.
تاریخچه و سیر پیشرفت رشته علوم آزمایشگاهی در جهان و ایران
این استاد دانشگاه با اشاره به سیر پیشرفت رشته علوم آزمایشگاهی گفت: این رشته در گذشته به نام تکنولوژی پزشکی یا مدیکال تکنولوژی در دانشگاههای جهان آموزش داده میشد و درسال 1976 به علوم آزمایشگاهی Medical Laboratory Sciences (MLS) تغییر نام یافت.
به گفته وی در حال حاضر این رشته در دانشگاههای دنیا به نام Medical Laboratory Sciences و یا Clinical Laboratory Sciences تدریس می شود.
دکتر احمدی با اشاره به آغاز آموزش رشته علوم آزمایشگاهی از سال 1330 در ایران گفت: در آن زمان افراد پس از اخذ دیپلم با گذراندن یک دوره شش ماهه به عنوان کمک تکنیسین در آزمایشگاه فعالیت می کردند و از حدود سال 1340 مبدل به دورههای یک و دوساله برای تربیت تکنیسین آزمایشگاه شد.
به گفته این استاد دانشگاه از سال 1344 پذیرش دانشجوی کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی در برخی دانشگاههای علوم پزشکی از جمله تهران، تبریز و ملی(شهیدبهشتی) انجام شد.
وی با اشاره به برگزاری دوره های کاردانی علوم آزمایشگاهی و دکترای حرفهای علوم آزمایشگاهی پس از انقلاب فرهنگی افزود: پذیرش دانشجوی دکتری حرفه ای علوم آزمایشگاهی در دانشگـاه های تیپ یک (تهران، شهید بهشتی، تبـریـز و... ) درسال 1365انجام شد. اما سال 1371 این مقطع متوقف شد و مقطع کارشناسی ناپیوسته جایگزین آن شد.
مدیرگروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه با اشاره به ارایه مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته این رشته در دانشگاهها از سال ۱۳۷۲ تا 1386 خاطرنشان کرد: برنامه آموزشی دوره کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی درسال 1386 تهیه، تدوین و تصویب شد و از سال 1387 پذیرش کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی جایگزین دوره کاردانی شده است.
به گفته دکتر احمدی، دانشآموختگان رشته علوم آزمایشگاهی میتوانند در رشتههای تخصصی متعدد (از مقطع کارشناسی ارشد تا دکتری تخصصی (Ph.D) رشتـه مربوطه) ادامه تحصیل دهند.
جایگاه علوم آزمایشگاهی در حوزه سلامت و کارکردهای آن
دکتر احمدی نقش علوم آزمایشگاهی در تشخیص بیماریها را غیرقابل انکار دانست و گفت: در دنیای امروز شاهد این واقعیت هستیم که بدون آزمایش نمیتوان بسیاری از بیماریها را به موقع تشخیص داد و درمان کرد.
به گفته وی پیشرفتهای آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی، اهمیت و نقش این علوم را در نظام سلامت کشورها تثبیت کرده است. به همین دلیل بسیاری از کشورها مدیریت و نظارت دقیقی بر نظام آزمایشگاهی خود دارند و برای آن برنامهریزی میکنند.
وی با بیان این که آزمایشگاه نقش بسیار حیاتی در سیستم بهداشتی دارد، افزود: طبق نظر صاحبنظران بیش از ۷۰ درصد تصمیمها در حوزه سلامت برای تشخیص و درمان بیماری براساس نتایج آزمایشگاه اتخاذ می شود.
دکتر احمدی در ادامه به کارکردها و اطلاعاتی که آزمایشگاه به پزشک و تیم بهداشتی ارایه میدهد اشاره کرد .
به گفته وی آزمایشگاه تشخیص نوع بیماری یا حساسیت به بیماری را برعهده دارد. نتایج آزمایشگاهی میتواند یک تشخیص را تایید یا رد کند و پزشکان را در کنترل و درمان بیماری راهنمایی یا کمک کند. با انجام آزمایشهای مخصوص می توان اثربخشی دارو را بررسی کرد . خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز جامعه و مراکز بهداشتی کشور که برای پیشگیری و حفظ سلامت لازم است را تأمین کند.
دکتر احمدی تاکید کرد: علوم آزمایشگاهی در نظام سلامت نقش پایه و محوری دارد و در تمام سطوح پزشکی مانند تشخیص، درمان، پیشگیری و پیگیری بیماریهای مختلف کمککننده هستند.
وی افزود: گاهی پزشک با توجه به علایم بالینی بیمار ممکن است در تشخیص، درمان و... دچار تردید شود که آزمایشگاهها می توانند این تردید را برطرف کنند.
وی نقش بسیار مهم آزمایشگاه در تحقیق و آموزش، طراحی و بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و بهبود کیفیت را یادآور شد و افزود: یک آزمایشگاه برای توفیق در اهداف خود باید از تجربه پزشکی، علمی و تکنیکی بهرهمند باشد و از منابعی چون پرسنل، تجهیزات، پردازش داده، منابع، امکانات و مهارتهای ارتباطی، اجرایی و مدیریتی استفاده کند.
این استاد دانشگاه، علوم آزمایشگاهی را یکی از عناصرکلیدی در حوزه تشخیص و درمان برشمرد که حلقه وصل ارتقای شاخصهای بهداشتی و زمینهساز زندگی سالم انسانها می شود و انسان سالم را محور توسعه پایدار عنوان کرد.
دستاوردهای علمی پژوهشی علوم آزمایشگاهی در دانشگاه
وی گروه علوم آزمایشگاهی را یکی از گروه های پیشرو دانشکده پیراپزشکی برشمرد که با توجه به اسناد بالادستی (نقشه جامع علمی سلامت کشور، سند سیاست گذاری دانشگاه و برنامه استراتژی دانشکده) و در راستای ارتقای مستمر کیفیت ارایه خدمات آموزشی و پژوهشی مبتنی بر نیاز جامعه و به ویژه نظام سلامت، ارزشها و مسئولیتهای اجتماعی، ماموریت آموزش و تربیت نیروی انسانی متعهد، کارآمد، کارآفرین، مسئولیتپذیر و پاسخگو را برعهده دارد.
این عضو هیئت علمی دانشکده پیراپزشکی تصریح کرد: این گروه برکسب توانایی حرفهای درسطح استاندارد در حوزههای آموزشی(حضوری و مجازی) و پژوهشی برای حفظ و ارتقای سطح سلامت بیماران و جامعه تاکید دارد.
وی افزود:در این راستا به دانشجویان این رشته آموزشهای لازم درخصوص رعایت اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی از جمله وظیفه شناسی، مسئولیت پذیری، احترام به دیگران ارایه می شود تا نسبت به تعمیق و نهادینه کردن این ارزشها اهتمام ورزند.
وی با اشاره به نقش بسیار مهم علوم آزمایشگاهی در پیشبرد دانش و فناوری در حوزههای مختلف علوم پزشکی و پیراپزشکی یادآور شد: تشخیص بیماری ها در آینده بیش از پیش به علوم آزمایشگاهی وابسته خواهد شد.
دکتر احمدی تاکید کرد: دانشجویان علوم آزمایشگاهی در دوره کارآموزی در عرصه موظف هستند در بخشهای مختلف آزمایشگاههای بیمارستانی تستهای مربوطه را انجام دهند .به این ترتیب پلی عملی مابین آزمایشگاه و بالین برقرار می شود.
به گفته وی برای بهبود و ارزیابی دقیق کارآموزی براساس سرفصل های جدید، لاگ بوکها و فرمهای ارزشیابی تهیه و نظارت (سرکشی به بیمارستانها) و ارزیابی منظم توسط گروه انجام می شود.
دکتر نایبعلی احمدی مدیر گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه خطاب به فعالان و دانشجویان این رشته گفت: رشته علوم آزمایشگاهی از نظر کاربرد و بازار کار، یکی از رشته های خوب گروه پزشکی است و با توجه به توسعه و اهمیت امر بهداشت و زمینه مناسب کاری، اغلب فارغالتحصیلان این رشته به راحتی وارد بازار کار می شوند.
وی افزود: داوطلبان برای ورود به این بازار کار، باید علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی گرایش خود، با مهارتهای فردی نیز آشنا باشند زیرا این مهارتهای فردی باعث متمایز شدن افراد از یکدیگر شده و سبب موفقیت آنها میشود.
مدیرگروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در هر رشته را علاقهمندی به آن رشته برشمرد و به دانشجویان تاکید کرد: باید رشته مورد علاقه خود را به طور کامل بشناسید. علاوه براین رشته علوم آزمایشگاهی دامنه تحقیقاتی وسیعی دارد و امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری وجود دارد.
دکتر نایبعلی احمدی صبر و حوصله زیاد، کوشش، دقت بسیار بالا، سرعت عمل، علاقهمندی به فعالیتهای عملی، عدم حساسیت به خون و مایعات و بافتهای بدن و .... را از جمله روحیات و ویژگیهایی برشمرد که برای موفقیت در این رشته لازم است.
دکتر احمدی در ادامه برخی دستاوردهای این رشته در دانشکده پیراپزشکی را یاداور شد که به شرح زیر است:
- کسب عناوین برگزیده توسط بعضی از دانشجویان در حال تحصیل رشته علوم آزمایشگاهی: در این راستا دو دانشجو موفق به دریافت رتبه برتر کسب و کار فناورانه در همایش ملی فناوری های نوین علوم پزشکی (شیخ الرئیس) شدند. یک دانشجو نیز رتبه چهارم (مدال طلا) دوازدهمین مسابقه ملی فناوری نانوی ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو را کسب کرد.
- حضور فعال و موثر همکاران گروه درشرکت های دانش بنیان و برگزیده شدن آنها در جشنواره ها، انتخاب شرکت ایمن طب پدیده به عنوان شرکت برگزیده در دومین جشنواره ملی سلامت بنیان از طرف سازمان غذا و دارو . همچنین بعضی از دانشجویان یا فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی در شرکت های دانش بنیان در پارکهای علم و فناوری فعالیت دارند که نمادی از توانایی های علمی و عملی این رشته است.
فعالیتهای پژوهشی گروه در قالب تدوین، تصویب واجرای طرحهای متعدد پژوهشی در حوزه علوم آزمایشگاهی انجام می گیرد و برخی از آنها به عنوان طرح اثرگذار توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام شده است.
- کسب عناوین برگزیده توسط اعضای هیئت علمی گروه در حوزه علوم پایه پزشکی در جشنواره ها؛ کسب رتبه دوم حوزه علوم پایه در جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و برگزیده جشنواره پژوهشی ابوریحان و جشنواره آموزشی شهید مطهری.
- حضور مقتدرانه در عرصه تحقیق و تولید کالاهای آزمایشگاهی: رفع وابستگی به محصولات خارجی از طریق تولید مواد شیمیایی و کیت های آزمایشگاهی پرمصرف و روتین و ملزومات آزمایشگاهی که با حضور علوم آزمایشگاهی در شرکت های تولیدی میسر شده و در راه اندازی تمام یا قسمتی از چرخه تولید آنها دخالت داشته اند. آمار احراز میزان مشارکت این دسته از همکاران با رجوع به داده های موجود در معاونت و اداره کل تجهیزات پزشکی و در سازمان های دانش بنیان قابل حصول است.
- پذیرش و ادامه تحصیل تعداد کثیری از فارغ التحصیلان کارشناسی علوم آزمایشگاهی این دانشگاه در رشته های تخصصی در آزمون های تخصصی علوم پایه پزشکی وزارت بهداشت، نمایانگر توانمندی، تلاش و هوش و ذهن خلاق برخی از فرزندان این آب و خاک در عرصه های علمی است.
انتهای پیام/
کدخبرنگار: 7700 س.ع