اخبار

رییس دانشکده پرستاری و مامایی ضمن گرامیداشت روز جهانی ایمنی بیمار گفت:  تفکر سیستمی، آموزش مستمر تیم درمان، ریشه‌یابی و رفع علل خطا، تغییر نگرش فردی و سازمانی، تخصیص مقوله ایمنی بیمار در برنامه درسی کلیه رشته‌های علوم پزشکی می‌تواند نقش مهمی در بهبود فرهنگ ایمنی بیمار داشته باشد.  

---

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به نقل از دانشکده پرستاری و مامایی، دکتر فروزان آتش زاده شوریده رییس دانشکده پرستاری و مامایی ضمن گرامیداشت روز جهانی ایمنی بیمار گفت: در راستای اهمیت ایمنی بیمار سازمان بهداشت جهانی روز 27 شهریور ماه مطابق با ١٧ سپتامبر را به عنوان روز بزرگداشت ایمنی بیمار مطرح کرده است.

وی در خصوص اهمیت ایمنی بیمار اظهار کرد: ايمني بيمار به معناي خودداری از وارد شدن هرگونه آسیب­های تصادفی و نامطلوب به بيمار در حين ارائه مراقبت­های سلامت است و از عوامل مهم تعیین­ کننده کیفيت خدمات سلامت است که مواردی نظیر خطاهای تشخیصی (تأخیر در تشخیص، عدم تشخیص و تشخیص اشباه)، خطا در روش­ها و اعمال جراحی (انجام عمل در موضع نادرست، بکار بردن تکنیک غلط و عوارض پس از جراحی)، عفونت­های بیمارستانی، خطاهای دارویی (خطا در نوع یا دوز داروی تجویز شده)، زخم بستر، سقوط بیمار و... را شامل می­شود.

 

دکتر آتش زاده خاطرنشان کرد: با وجود این ­که مسئله ایمنی بیمار، مهم­ترین جنبه کیفیت مراقبت­های بهداشتی بوده و به ­عنوان یک نگرانی جهانی شناخته می­شود، اما متأسفانه مطالعات مختلف حاکی از آن است که تعدادی از مددجویان در جریان ارائه مراقبت­های بهداشتی درمانی دچار آسیب می­  شوند.

 

رییس دانشکده پرستاری و مامایی یادآورشد: خدمات ناايمن در مجموع منجر به بروز آسیب­های ناخواسته در بیماران شده و عواقب نامطلوبی هم­چون معلولیت، افزایش طول مدت بستری در بیمارستان، افزایش هزینه ­های مربوط به مراقبت­های بهداشتی درمانی و حتی افزایش خطر مرگ و میر در بیماران را در پی دارند.

 

وی در ادامه گفت: راه حل کاهش عوارض جانبی و ارتقای ایمنی بیماران و حرکت به­ سمت نظام سلامت ایمن­‌تر در مفهوم فرهنگ ایمنی بیمار نهفته است. برای جلوگیری و به حداقل رساندن این عوارض نامطلوب و ارتقای کیفیت خدمات درمانی، لازم است که ایمنی در سازمان به عنوان یک فرهنگ پذیرفته و نهادینه شده و همواره بر ایجاد یک فرهنگ ایمنی مثبت، تأکید شود.

 

به گفته دکتر آتش زاده؛ وجود جو مناسب از نظر فرهنگ ایمنی بیمار در یک واحد سبب کاهش میزان اشتباهات و اثرات نامطلوب آنها در بیماران می­شود؛ به عبارت دیگر هر چه بیمارستان از جو ایمنی بهتری برخوردار باشد، به همان میزان بروز خطاها و مرگ و میر ناشی از آن­ها در آن کمتر بوده و عملکرد بهتری خواهد داشت.

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه  در بخش دیگری به جنبه‌های اخلاقی ایمنی بیمار اشاره کرد و اهمیت مسئله ایمنی بیمار را بیانگر نیاز به تغییرات و بهبود قابل ­توجهی در ایمنی بیمار دانست و تاکید کرد که آموزش و تعلیم نقشی کلیدی در دستیابی به این هدف ایفا می­کند.

 

دکتر آتش زاده افزود: ارائه آموزش­های هدفمند برای پرستاران و مدیران پرستاری در جهت ارتقای ایمنی بیماران، می­تواند موجب ارتقای ایمنی و فرهنگ ایمنی بیمار در سازمان شده و کیفیت خدمات و مراقبت­های ارائه شده را بهبود بخشد. با این وجود، حمایت و پشتیبانی رهبری و مدیریت سازمان، نقشی غیرقابل انکار در ارتقای فرهنگ ایمنی بیمار داشته و بسیار مهم و ضروری است. در واقع ارائه آموزش‌­ها و مداخلات، در کنار پشتیبانی رهبری، بیشترین تأثیر را بر فرهنگ ایمنی بیمار دارند. 

 

وی تاکید کرد: با توجه به محدود بودن آموزش‌های اخلاقی مدون در برنامه‌های آموزشی پرستاران در دانشگاه­ها و بیمارستان­ها، افزایش دانش و به تبع آن تغییر در باورها و ارزش‌ها در این زمینه می­تواند در راستای ارتقای ایمنی در این مراکز مفید واقع شود.

 

دکتر آتش زاده یادآور شد: امروزه مقوله­­‌ ایمنی بیمار یکی از مباحث مهم سازمان بهداشت جهانی در همه کشورها و هم­چنین از محورهای اصلی حاکمیت بالینی در جهت به وجود آوردن «بیمارستان­های دوست­دار ایمنی بیمار» است. ایمنی به معنای مصون ماندن بیمار از هرگونه رویداد نامطلوب و آسیب­ رسان به بیمار در حین دریافت خدمات درمانی است. این رویدادها شامل مواردی مانند عفونت­های بیمارستانی، زخم بستر، سقوط بیمار، خطاهای دارویی(خطا در نوع یا دوز داروی تجویز شده)، خطا در عمل­‌های جراحی(انجام عمل در موضع اشتباه، به کار بردن تکنیک غلط و عوارض پس از جراحی)، خطاهای تشخیصی (تأخیر در تشخیص، عدم تشخیص و تشخیص اشتباه)، درمان غلط و ... است. 

 

وی یکی از مهم‌ترین چالش­های سیستم سلامت در تمام جهان را خطاهای پزشکی برشمرد و  از علل رایج این خطاها، مشکلات اطلاعاتی و ارتباطی بین اعضای تیم مراقبت ذکر کرد.

 

وی از مهمترین عواملی که در ایجاد خطاهای پزشکی مؤثر است به عوامل انسانی(دانش و عملکرد)، فنی، تجهیزاتی، شرایط محیط ارائه مراقبت، عوامل مربوط به بیماران، عوامل سازمانی (مانند خط‌مشی‌ها و آیین‌نامه‌ها) و ناهماهنگی تیم مراقبت اشاره کرد.

 

وی افزود: زمانی که از خطاها در محیط‌های بهداشتی درمانی سخن به میان می‌آید، شامل همه اعضای تیم پزشکی است. از آن‌جایی که بیشترین افراد تیم پزشکی را پرستاران تشکیل می دهند و بیشترین تعاملات و ارتباطات را با بیماران دارند، خطاهای پرستاری بیشتر نمود پیدا می‌کند. خطاهای پرستاری عمدتاً  ممکن است در اثر عوامل محیطی، روش­های جدید تشخیصی یا درمانی، عوامل مربوط به بیمار (قرار داشتن بیمار در دو انتهای طیف سنی)، مراقبت­‌های چندگانه و شرایط مراقبت‌های اورژانس، ارتباط نامناسب با بیمار، ثبت نادرست اطلاعات، ناخوانا بودن دست خط پزشکان، خستگی جسمی و روحی و ناکارامدی سیستم­‌های مراقبتی و حمایتی اتفاق ­افتد.

 

به گفته رییس دانشکده پرستاری و مامایی شناسایی خطاها، شناسایی علل ریشه‌ای و سیستمی خطاها، یادگیری از آن‌ها و اصلاح سیستم مراقبت در راستای جلوگیری از تکرار این خطاها، بهترین راه برای پیشگیری از خطاهای پزشکی است. بنابراین بیمارستان‌هایی که از جو ایمنی بهتری برخوردارند، عملکرد بهتری نیز دارند و میزان بروز خطا در آن‌ها کمتر است.

 

دکتر فروزان آتش زاده با اشاره به مفهوم فرهنگ ایمنی بیمار گفت: با در نظر گرفتن ایمنی بیماران به عنوان یکی از ابعاد مهم و حیاتی کیفیت در خدمات درمانی، ضروری است سازمان­های بهداشتی درمانی، بر فرهنگ ایمنی بیمار به عنوان یکی از اهداف خود تمرکز کرده و این فرهنگ را در میان کارکنان خود ایجاد کنند.

 

وی در ادامه افزود: فرهنگ ایمنی بیمار به عنوان عامل مشترک ارزش­ها، باورها، رفتارها، برداشت­ها و نگرش­های پرسنل بهداشت و درمان در سازمان شرح داده شده و ممکن است به عنوان اولویت اول و ارزش در هر سازمانی در نظر گرفته شود.

 

به گفته وی  ویژگی­های یک فرهنگ ایمنی کارآمد شامل: تعهد مدیریت ارشد در خصوص بحث و یادگیری در مورد خطاها، مستند کردن آن­ها، بهبود ایمنی بیماران، تشویق به کار گروهی، کشف خطرات بالقوه، به ­کارگیری سیستم­‌هایی برای گزارش­ دهی و تحلیل رویدادهای نامطلوب و مورد تشویق قرار دادن کارکنانی است که به بهبود ایمنی بیماران کمک می‌ کند.

 

دکتر آتش زاده شاخصه­‌های یک فرهنگ ایمنی قوی  را شامل تعهد مدیریت نسبت به یادگیری از اشتباهات، سندیت و ارتقا دادن به ایمنی بیمار، تشویق به انجام کار تیمی، شناسایی خطرات بالقوه، استفاده از یک سیستم گزارش­‌دهی و تجزیه و تحلیل حوادث ناگوار رخ داده در بیمارستان در ارتباط با ایمنی بیمار و ارزیابی فرهنگ ایمنی بیمار در بین کارکنان عنوان کرد.

 

وی با تاکید بر لزوم  ارتقای فرهنگ ایمنی بیمار گفت: ساختن فرهنگ ایمنی بیمار نیاز به ریشه کن کردن سه عنصر مخرب سرزنش، ترس، خاموشی و سکوت در سازمان دارد. خطاها نباید مخفی بمانند بلکه باید از آن­ها یادگیری حاصل شود و به عنوان اولین گام برای حذف صدمات ناشی از آن­ها و پیشرفت در زمینه ایمنی بیمار مورد استفاده قرار گیرند.

 

دکتر آتش زاده افزود: در همین راستا تفکر سیستمی، آموزش مستمر کلیه تیم درمان، ریشه‌یابی و رفع یا تقلیل علل خطا، تغییر نگرش فردی و به موازات آن تغییر نگرش سازمانی، تخصیص مقوله ایمنی بیمار در برنامه درسی کلیه رشته‌های علوم پزشکی می‌تواند نقش مهمی در بهبود فرهنگ ایمنی بیمار داشته باشد.  

 

انتهای پیام/

کدخبرنگار: 7700 س.ع